Trước đây người dân xứ sở hoa anh đào cũng đón năm mới theo âm lịch, như Việt Nam và một số nước Châu Á, tuy nhiên kể từ năm 1873 đến nay, Nhật Bản đã tổ chức Tết theo lịch dương.
Từ năm 1844 cho đến ngày 31/12/1872 (năm Minh Trị thứ V), Tết truyền thống của Nhật Bản theo lịch Thiên Bảo (天保暦, Tempo reki). Tuy nhiên, vào năm 1873, 5 năm sau khi bắt đầu phong trào Minh Trị Duy Tân, Nhật Bản đã thông qua lịch Gregorian (lịch dương) và ngày 1/1 theo lịch này chính thức trở thành ngày bắt đầu năm mới ở Nhật Bản.
Thiên hoàng Minh Trị cho rằng, để bắt kịp phương Tây về kinh tế, trước hết phải bắt kịp họ về thời gian. Vì vậy, Nhật Bản quyết định đổi cách tính thời gian từ âm lịch sang dương lịch.
Nhờ việc thay đổi này mà chính phủ Nhật Bản đã tiết kiệm được rất nhiều chi phí cho việc trả lương tháng 13 cho công chức, đồng thời giảm bớt số ngày nghỉ góp phần tăng sản lượng quốc gia.
Thật ra, lý do chính mà người Nhật dùng lịch phương Tây là vì giới lãnh đạo Nhật muốn thoát khỏi cảnh ảnh hưởng bởi nền văn hóa của Trung Hoa, đồng thời nhận thấy rằng văn minh phương Tây đã phát triển hơn châu Á về nhiều mặt.
Quyết định bãi bỏ âm lịch của chính phủ Nhật Bản được ban hành quá đột ngột (chưa đầy một tháng trước khi Tết âm đến), khiến người dân không khỏi bất ngờ, bị động. “Không có thời gian để làm bánh gạo cuối năm. Nhiều người không tự làm bánh gạo theo truyền thống mà đổ xô đi mua bánh gạo bán ở các cửa hàng. Kadomatsu và Shimekazari không xuất hiện trước cửa nhà của nhiều gia đình”, nhà văn Asano Baido miêu tả trong hồi ký của mình.
Ngày nay mặc dù đón Tết theo lịch của phương Tây nhưng ngày Tết ở Nhật Bản vẫn mang đậm nét văn hóa truyền thống phương Đông. Đêm 30 Tết, cả gia đình người Nhật sẽ ăn bữa tất niên. Đến thời khắc giao thừa, các ngôi chùa thiêng sẽ điểm 108 hồi chuông. Người Nhật tin rằng những tiếng chuông này sẽ giúp họ xua đuổi 108 con q uỷ sứ. Họ cũng tin rằng thần Toshigami-sama sẽ truyền sinh lực vào bánh Tết, nên sau khi cúng thần chiếc bánh này sẽ được chia ra cho mọi thành viên trong gia đình thưởng thức.
Có một sự thực không thể phủ nhận là ngày nay nhiều người Nhật hầu như đã quên đi lịch âm. Thế nhưng với những người hoài cổ, họ vẫn nhớ về ngày Tết cổ truyền. Theo lịch Dương, ngày 1/1 hàng năm sẽ bắt đầu mùa xuân, nhưng không ít người từng đặt câu hỏi: “Tại sao chúng ta lại đón mùa xuân vào thời điểm lạnh giá nhất của mùa đông?”.
Source | Tổng Hợp
